Bath heeft de enige warmwaterbron van Engeland en plukt daar al eeuwenlang de vruchten van. Vroeger dronk men dat water vooral, nu mag je er ook in baden. En tussen al dat kuren door kun je de honingkleurige stad aan de Avon te voet verkennen. Met Jane Austen bijvoorbeeld, die hier jarenlang woonde. Of met de populaire serie Bridgerton. Ga je mee in Bath met Jane Austen?
“Will you be taking the waters?” De ober in de Pump Room zet twee glazen warm water op tafel. Om op te drinken. Best gek, we zijn hier in afwachting van een Afternoon Tea. Maar als je bedenkt dat het woord ‘pump room’ in het Nederlands ‘kursaal’ betekent, is het al begrijpelijker. Vroeger dronken mensen in een kuuroord dagelijks een paar glazen bronwater. Warm, zout, bitter, geen probleem, zolang ze zich maar beter gingen voelen. De Pump Room was het bruisend hart van Bath. Kuurgasten dronken er van de pomp en ontmoetten hun vrienden en kennissen. Anno nu is het nog steeds een plek van ‘zien en gezien worden’. De etagère met taartjes, sandwiches, scones met room en een grote pot thee zorgen er wel voor dat je hier lang eet, drinkt en rondkijkt.
Doe als de Romeinen!
Het stenen fonteintje met bronwater wijst in de Pump Room naar de Romeinse Baden. Die bevinden zich naast en onder het restaurant. Het zijn de oudste gebouwen van Bath en de basis van haar roem. Over het ontstaan van het kuuroord gaat het verhaal van de Keltische vorst Bladud. Deze was melaats, werd verdreven uit zijn rijk en rolde hier net als zijn varkens door de hete modder. En hij genas. Eeuwen later heersten de Romeinen over Engeland. Op zoek naar een ‘home away from home’ bouwden zij thermen en een tempel rond deze geneeskrachtige bronnen. Het water borrelt nog altijd met een constante temperatuur van 46 graden Celsius naar de oppervlakte, maar baden kan je hier niet meer. Na het vertrek van de Romeinen raakten de thermen in verval en bouwde men er zelfs overheen.
Groen en honingkleurig
Pas aan het eind van de 19de eeuw werden de thermen terug ontdekt, gerestaureerd en ingericht als museum. De combinatie van helder groen water en het honingkleurige Bath-steen maakt het tot een fotogeniek museum. Kuren heet inmiddels wellness en daarvoor moet je in Thermae Bath Spa zijn. Dit kuurcentrum huist in een modern gebouw van glas en staal, maar haalt zijn warme water uit dezelfde bron als de Romeinse Baden. Behalve ‘kuren’ in het zwembad kan je er genieten van geurige stoomcabines, voetbaden, therapieën en schoonheidsbehandelingen. Wij vinden vooral het warme bad op het dak bijzonder, vanwaar we weids uitkijken op de stad en de omringende heuvels.
De tragische Queen Anne
Bath is een populaire filmlocatie voor films die zich afspelen in de 18de en 19de eeuw. Zo was de monumentale Pulteney Bridge recent te zien in Les Misérables, met Russell Crowe en Anne Hathaway. De stad is, bijna als was het een filmdecor, in relatief korte tijd gebouwd en oogt als een eenheid. Ze heeft dat mede te danken aan de tragische Queen Anne (1655-1714). Deze koningin ‘werkte’ in 1702-1703 in Bath aan haar slechte gezondheid en hoopte na dertien miskramen en vijf jonggestorven kinderen toch nog een troonopvolger te baren. Dat lukte niet, maar in haar kielzog werd Bath een geliefd kuuroord. Na Anne heersten vier Georges over Engeland en in hun ‘Georgian’ bouwstijl verrees de mondaine stad in het geel. Het leven van Queen Anne werd onlangs verfilmd in The Favourite en leverde actrice Olivia Colman haar eerste Oscar op.
Jicht en reumatiek
Het was in de 18de eeuw modieus om naar Bath te gaan en er maanden te blijven. Niet alleen om water te drinken, maar ook om uit te gaan, te flaneren en te winkelen. De ouderen zochten verlichting voor kwalen als reumatiek en jicht, de jongeren gingen op zoek naar een echtgenoot. De auteur die de sfeer van deze kuur- en huwelijksmarkt het treffendst verwoordde is Jane Austen. Twee van haar boeken (Persuasion en Northanger Abbey) spelen zich af in Bath en ook in Pride and Prejudice en Emma komt Bath ter sprake.
Keep calm and read Jane
Als echte Janeites (Austen-fans) kijken wij rond in de stad. We logeren in het huis aan Sydney Place, waar Jane drie jaar woonde. ‘Keep calm en read Jane Austen’, spoort een bordje aan de muur ons aan. Gezeten in de brede vensterbank lezen we Persuasion en kijken uit op Sydney Gardens, waar kuurgasten flaneerden en elkaar achterna renden in het labyrint. ’s Avonds kijken we verfilmingen van Jane’s boeken. En als we uit het raam scherp naar rechts kijken, zien we 95 Sydney Place, dat in de film Persuasion dienst doet als Sir Walter Elliot’s House. Het is nu een populaire B&B.
In Jane’s voetspoor
Bath is trots op haar connectie met de schrijfster. Jaarlijks vindt in september het Jane Austen Festival plaats. Er is het Jane Austen Centre, waar je alles te weten komt over de auteur en haar werk. En, misschien wel het leukst, je kunt zelf op stap met Jane. Wij maken vanuit het centrum de stadswandeling ‘In het spoor van Jane Austen’. De hoogtepunten van de stad, zoals de halfronde Royal Crescent, de balzalen in de Assembly Rooms, het Theatre Royal, de winkelstraten en de bebouwde Pulteney Bridge trekken aan ons voorbij. Moeiteloos wanen we ons twee eeuwen terug in de tijd. En dat is precies wat ‘in Bath met Jane Austen’ met je doet.
Bath en Bridgerton
Bath is niet alleen de stad van Jane Austen (1775-1817), ook de immens populaire Netflix-serie Bridgerton is in Bath gefilmd. Bridgerton speelt zich af in dezelfde periode als het leven en werk van Jane Austen. Tijdens wandeling ‘Bath in het spoor van Jane Austen’ zullen ook Bridgerton-fans veel plekken uit de serie herkennen, zoals de Royal Crescent, de balzalen in de Assembly Rooms en Pulteney Bridge.
Dit verhaal werd eerder geplaatst in Het Laatste Nieuws (B).
Meer Engelse voetsporen? Ga met ons mee naar Constable Country.
De beste reisgidsen
Het Engeland van Jane Austen
Prettig leesbare en complete reisgids, met veel aandacht voor Bath. De auteur ging niet alleen op zoek naar de locaties waar Jane Austen zelf verbleef, maar beschrijft ook de plekken die de auteur in haar boeken noemt en, zo mogelijk, de locaties waar verfilmingen van de boeken werden gedraaid (Dominicus, 2016).
Jane Austen voor iedereen
Waarom spreken Jane Austen’s boeken 200 jaar later nog steeds zo aan? Waarom worden ze nog altijd verfilmd, heeft Jane een eigen museum en festival in Bath en zijn er overal Jane Austen-fan- en boekenclubs? Jane Austen-kenner Anke Werker neemt je mee naar Jane’s leefomgeving en verdiept in de mode, de cuisine en Jane look-a-likes. Met andere woorden: een frisse kijk op de auteur (Karmijn, 2018).
De leukste hotels
Logeren in Bath
Schuin tegenover het huis waar Jane woonde, slaap je heerlijk in het historische pand van Sir Walter Elliot’s House B&B. De naam herinnert aan de verfilming van het boek Persuasion en is dus een echte filmlocatie. De kamers zijn ingericht in de historische stijl van Jane Austen’s tijd, maar voorzien van modern sanitair. Gasten roemen de gastvrije ontvangst en het heerlijke ontbijt. Een echte aanrader dus!
Aan de rustige rand van het centrum, maar dichtbij alle bezienswaardigheden vind je B&B Chestnuts House. Fijne kamers in een vrijstaand 19de-eeuws huis, met tuin en gratis parkeerplaatsen. Mooie kamers met alle comfort. Uitstekend ontbijt en zeer betaalbaar in vergelijking met veel andere adressen in de buurt.
