Standvogels, doortrekkers en dwaalgasten. Tijdens een vaarexcursie met de Vogelbescherming vliegen de leuke weetjes je om de oren. Welke vogel heeft een witte onderbroek, vliegt laag of jongt vier keer per jaar? In het Wormer- en Jisperveld kijken we onze ogen uit. Met verrekijker niets te missen!
“Kijk daar! Op het balkon van de meelfabriek, twee slechtvalken.” Acht verrekijkers volgen de wijsvinger van vogelgids Marcel Boer, acht hoofden knikken instemmend. En we zijn nog niet eens aan boord van de excursieboot. Marcel denkt dat het paartje onderweg is en vanaf deze industriële ‘valkenrots’ speurt naar eetbare duiven en eenden. “Maar”, voegt hij er aan toe, “de slechtvalk is ook een standvogel. Het klimaat is voor hen zacht genoeg om in deze contreien te overwinteren.”
Zwenkende verrekijkers
We varen het botenhuis uit en waterplas de Poel op. Er was regen voorspeld, maar we hebben geluk. De zon schijnt, het water oogt spiegelglad en we kunnen ver kijken. Dichtbij zien we futen foerageren, op een boomtak twee grote bonte spechten. Kijk daar! Een groenling. En een puttertje. De verrekijkers zwenken alle kanten op om tijdig te spotten. En bij dat alles levert gids Marcel de interessante weetjes. Futen jongen wel vier keer per jaar. We herkennen de overvliegende havik aan zijn ‘witte onderbroek’. En de bruine kiekendief verderop is nog jong “want zijn verentooi is donker”.
Eeuwig mysterie
En als we even niets interessants zien overvliegen, vertelt Marcel over de vogeltrek, dat eeuwige mysterie. Hoewel, met gps-zenders leren we tegenwoordig veel over de bewegingen van de vogels. Vroeger werden ze geringd en kreeg je als je geluk had een keer een telefoontje of brief uit Spanje. En nog langer geleden was de vogeltrek pas echt een mysterie. Zagen de mensen ineens geen vogels meer, dan dachten ze dat de diertjes zich in de modder hadden laten zakken voor een winterslaap.
Genoeglijk
En zo varen we genoeglijk speurend en luisterend door het Wormer- en Jisperveld. Door sloten, petgaten en over plassen. We genieten van het zonnetje en het nooit vervelende uitzicht op de spiegelgladde waterplas. En afhankelijk van wat er overvliegt, langs zwemt of op een boomtak zit, krijgen we prachtige verhalen te horen van Marcel. Die maakt daarmee tegelijk reclame voor zijn zojuist verschenen boek ‘Wat maakt vogels zo interessant?‘ En interessant zijn ze.
Gekraakt nest
Zo wisten we niet dat ouders en jongen los van elkaar op trek gaan. Zelfs het koekoeksjong weet waar hij heen moet, terwijl zijn moeder hem toch in het nest van andere vogels laat opgroeien. “Kijk daar, dat buizerdnest”. Met vlak ernaast een kleiner en ouder nest, gekraakt door een nijlgans.” Vlak voor we terug aanleggen, passeren we een dammetje, met op elke houten paal een wapperende aalscholver. Keurig op 1,5 meter afstand, denk je tegenwoordig dan. Nog even speuren naar de slechtvalken op de meelfabriek. Zijn ze al verder getrokken? We spotten er nog één. Helemaal alleen op de valkenrots.
Vogelen Wormer- en Jisperveld praktisch
De Vogelbescherming organiseert het hele jaar door (vaar)excursies in natuurgebieden. Van een zeiltocht naar de Marker Wadden tot wintervogels spotten en je verdiepen in de vogeltrek. Vanwege covid-19 zijn de excursies onder voorbehoud. De excursies in het Wormer- en Jisperveld starten in bezoekerscentrum De Poelboerderij van Natuurmonumenten in Wormer.
Nesten spotten in de lente
Terug aan land maken we vanuit de Poelboerderij een wandeling door de Schaalsmeerpolder (5 km). Een bijzonder leuke tocht, met fijne horeca en kanoverhuur onderweg. Het Wormer- en Jisperveld ligt één tot twee meter onder zeeniveau en wordt droog gemalen met de talloze watermolentjes die we onderweg passeren. Zelf lopen we hoog en droog op de dijk. Vanwege die hoge positie is deze wandeling heel geschikt voor in de lente. Dan kan je vrij eenvoudig kievietsnesten spotten. Kievieten zien we ook nu, in behoorlijke zwermen. We verbazen ons er niet over. Want dat leerden we vanochtend ook: de kievit trekt nauwelijks meer. Hoogstens met de vorstgrens mee. Het klimaat, inderdaad.
De beste reisgidsen
Wat maakt vogels zo interessant?
Hoe zijn vogels ontstaan? Hoe kan een vogel vliegen? Waarom zijn er zoveel soorten? Hoe komen ze aan al die mooie kleuren en waartoe dienen ze? Kunnen vogels ruiken? En waarom zingen ze? Hebben vogels emoties en zelfbewustzijn? Het hoe, wat en waarom over vliegen, zintuigen, gedrag, zang, foerageren, leefgebieden, de vogeltrek en de voortplanting is wat vogels zo interessant maakt. Dit boek geeft de antwoorden op vragen die je altijd al wilde stellen. Auteur Marcel Boer begeleidt geregeld vogelexcursies via de Vogelbescherming. Spannend en leerzaam!
De leukste hotels
Logeren in het Wormer- en Jisperveld
Op loopafstand van de Poelboerderij logeer je direct aan het water in hotel-restaurant De Hofjes. De kamers zijn niet heel bijzonder, maar ze zijn schoon, met eigen sanitair, geregeld uitzicht op het water en in het restaurant kan je goed eten. Ook zijn de kamers heel betaalbaar.
Een stuk luxueuzer en ook op loopafstand van de Poelboerderij logeer je in Boutiquehotel Valerius. De kamers zijn smaakvol ingericht en voorzien van een heerlijk bed, een fraaie en ruime badkamer en je deelt gemeenschappelijke voorzieningen met maar weinig andere gasten. Veel privacy en een uitstekend ontbijt.
Dit artikel werd eerder geplaatst in VLOT Magazine.
